Του Αντώνη Καρκαγιάννη(από την Καθημερινή)
Αν η πολιτική έχει πολλά κοινά σημεία με τη θεατρική παράσταση τότε ο Λίβυος ηγέτης, οΜοαμάρ Καντάφι είναι μεγάλος και ταλαντούχος πρωταγωνιστής. Οχι μόνο τώρα που η διεθνής του θέση είναι αισθητά βελτιωμένη και το διεθνές κοινό τον παρακολουθεί με καλύτερη διάθεση. Αλλά και παλαιότερα, όταν μόνος του αποτελούσε το «στρατόπεδο του κακού» και κάθε επαφή μαζί του θεωρούνταν θανάσιμο αμάρτημα. Θυμηθείτε την αιφνίδια (αν θυμάμαι καλά και μυστική) συνάντησή του με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν στην Αθήνα. Παραβλέπω την πολιτική βαρύτητα εκείνης της συνάντησης (πιθανότατα δεν είχε καμιά) για να σας θυμίσω τη θεατρικότατη είσοδο στη σκηνή του «καταραμένου» Αφρικανού ηγέτη με την εντυπωσιακή μπέρτα, το αγέρωχο ύφος και την πολυπληθή προσωπική του φρουρά. Πιστεύω ότι τίποτα δεν ήταν τυχαίο, ότι όλα τα είχε μελετήσει από πριν και ότι με όλα κάτι ήθελε να πει. Οχι ίσως ότι δεν σας έχω ανάγκη (γιατί τότε τους είχε), αλλά περισσότερο ότι «εγώ έρχομαι από άλλο πολιτισμό και πρέπει να με προσέξετε».
Η προχθεσινή εικόνα υποδοχής στο αεροδρόμιο της Ρώμης είναι περισσότερο σαφής και εύγλωττη. Επισκεπτόταν για πρώτη φορά τη χώρα, την Ιταλία, της οποίας η Λιβύη υπήρξε άλλοτε αποικία. Φορούσε στρατιωτική στολή δυτικού τύπου που θύμιζε τη στολή του Χαλέ Σελασιέ, ενός άλλου Αφρικανού ηγέτη του Μεσοπολέμου, του βασιλιά της Αβυσσηνίας, που τόσο σθεναρά αντιστάθηκε στην επίθεση της φασιστικής Ιταλίας εναντίον της χώρας του. Με αυτό το θεατρικό «τρυκ» θέλησε ίσως να χλευάσει τη θεατρικότητα με την οποία ο Μπενίτο Μουσολίνι παρίστανε τότε τη «μεγάλη δύναμη» στη Μεσόγειο και στην Αφρική, στα ίχνη της... Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πιθανότατα και για να υπενθυμίσει στον σημερινό Ιταλό πρωθυπουργό, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, πόσο εφήμερος και ποιο τραγικό τέλος είχε εκείνος ο ιταλικός αποικιακός φαμφαρονισμός.
Ομως, το κεντρικό σημείο στην εμφάνιση του Αφρικανού ηγέτη ήταν η καδραρισμένη φωτογραφία που κρέμασε στο δεξιό μέρος του στήθους του απέναντι ακριβώς από τα πολλά παράσημα που συγκέντρωσε στα αριστερά. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία απεικόνιζε σιδηροδέσμιο έναν ήρωα της Λιβύης περιστοιχισμένο από αλαζόνες Ιταλούς αξιωματούχους. Είχε αντισταθεί στους Ιταλούς κατακτητές και απ’ ό,τι τώρα μαθαίνουμε είχε ταλαιπωρήσει και γελοιοποιήσει μεγαλόσχημους στρατηγούς του φασιστικού καθεστώτος. Η «εκτέλεση» δεν είναι η κατάλληλη λέξη, γιατί προϋποθέτει απόφαση νομίμου δικαστηρίου. Απλώς τον συνέλαβαν και τον δολοφόνησαν.
Αυτό κι αν ήταν «καρφί»! Ο Ιταλός πρωθυπουργός που υπέστη το μαρτύριο αυτής της τελετής, ίσως έζησε την πρώτη στιγμή της ζωής του, που στο πρόσωπό του αποτυπώθηκε η σοβαρότητα. Στην αναμνηστική φωτογραφία της υποδοχής είναι σαν να σκέφτεται: «Τούτος ο ημιβάρβαρος της Αφρικής δεν σηκώνει καλαμπούρια». Αλλωστε, η ισχυρή και ευημερούσα (όσο γίνεται) Ιταλία, είχε πολλά να συζητήσει (και να ζητήσει) με τον ηγέτη της Λιβύης, της πρώην ιταλικής αποικίας.
Θυμήθηκα κάτι που διάβασα παλαιότερα. Η Δύση δεν καταλαβαίνει τον Καντάφι, τη θεατρικότητά του και την εξωφρενική του εμφάνιση ή την επιμονή του να στήνει σε κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που επισκέπτεται τη σκηνή των νομάδων της ερήμου. Και δεν μπορεί να τον καταλάβει. Οχι τόσο γιατί ανήκει σε άλλο πολιτισμό, αλλά γιατί με τις εκκεντρικότητές του, κατά τη γνώμη μου τόσο μελετημένες, θέλει να υπενθυμίσει αθλιότητες του δικού μας πολιτισμού.
Η προχθεσινή εικόνα υποδοχής στο αεροδρόμιο της Ρώμης είναι περισσότερο σαφής και εύγλωττη. Επισκεπτόταν για πρώτη φορά τη χώρα, την Ιταλία, της οποίας η Λιβύη υπήρξε άλλοτε αποικία. Φορούσε στρατιωτική στολή δυτικού τύπου που θύμιζε τη στολή του Χαλέ Σελασιέ, ενός άλλου Αφρικανού ηγέτη του Μεσοπολέμου, του βασιλιά της Αβυσσηνίας, που τόσο σθεναρά αντιστάθηκε στην επίθεση της φασιστικής Ιταλίας εναντίον της χώρας του. Με αυτό το θεατρικό «τρυκ» θέλησε ίσως να χλευάσει τη θεατρικότητα με την οποία ο Μπενίτο Μουσολίνι παρίστανε τότε τη «μεγάλη δύναμη» στη Μεσόγειο και στην Αφρική, στα ίχνη της... Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πιθανότατα και για να υπενθυμίσει στον σημερινό Ιταλό πρωθυπουργό, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, πόσο εφήμερος και ποιο τραγικό τέλος είχε εκείνος ο ιταλικός αποικιακός φαμφαρονισμός.
Ομως, το κεντρικό σημείο στην εμφάνιση του Αφρικανού ηγέτη ήταν η καδραρισμένη φωτογραφία που κρέμασε στο δεξιό μέρος του στήθους του απέναντι ακριβώς από τα πολλά παράσημα που συγκέντρωσε στα αριστερά. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία απεικόνιζε σιδηροδέσμιο έναν ήρωα της Λιβύης περιστοιχισμένο από αλαζόνες Ιταλούς αξιωματούχους. Είχε αντισταθεί στους Ιταλούς κατακτητές και απ’ ό,τι τώρα μαθαίνουμε είχε ταλαιπωρήσει και γελοιοποιήσει μεγαλόσχημους στρατηγούς του φασιστικού καθεστώτος. Η «εκτέλεση» δεν είναι η κατάλληλη λέξη, γιατί προϋποθέτει απόφαση νομίμου δικαστηρίου. Απλώς τον συνέλαβαν και τον δολοφόνησαν.
Αυτό κι αν ήταν «καρφί»! Ο Ιταλός πρωθυπουργός που υπέστη το μαρτύριο αυτής της τελετής, ίσως έζησε την πρώτη στιγμή της ζωής του, που στο πρόσωπό του αποτυπώθηκε η σοβαρότητα. Στην αναμνηστική φωτογραφία της υποδοχής είναι σαν να σκέφτεται: «Τούτος ο ημιβάρβαρος της Αφρικής δεν σηκώνει καλαμπούρια». Αλλωστε, η ισχυρή και ευημερούσα (όσο γίνεται) Ιταλία, είχε πολλά να συζητήσει (και να ζητήσει) με τον ηγέτη της Λιβύης, της πρώην ιταλικής αποικίας.
Θυμήθηκα κάτι που διάβασα παλαιότερα. Η Δύση δεν καταλαβαίνει τον Καντάφι, τη θεατρικότητά του και την εξωφρενική του εμφάνιση ή την επιμονή του να στήνει σε κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που επισκέπτεται τη σκηνή των νομάδων της ερήμου. Και δεν μπορεί να τον καταλάβει. Οχι τόσο γιατί ανήκει σε άλλο πολιτισμό, αλλά γιατί με τις εκκεντρικότητές του, κατά τη γνώμη μου τόσο μελετημένες, θέλει να υπενθυμίσει αθλιότητες του δικού μας πολιτισμού.
ΜΠΟΣΤΑΝΙ - 1:41 μ.μ. - 12/06/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου